Fıtık Cerrahisi

Erişkin cerrahisinin en eski problemlerinden biridir karın duvarı fıtıkları. Tarihsel süreçte bir çok tedavi yöntemi denenmiştir. Meshli (yamalı) ameliyatlar bu süreçte dönüm noktası olmuş ve artık neredeyse yamasız ameliyat yapan cerrah kalmamıştır. Bunun sebebi yamalı ameliyatların nüks(tekrar) oranları çok düşüktür ve komplikasyon(ameliyat sonrası sorunlar) oranları düşüktür. Çağımızda, bu yamalı ameliyatlar klasik(açık) ve laparoskopik( kapalı) olarak da yapılabilmektedir. İsterseniz bu konuyu hastalarımızın sıkça sorduğu bazı sorular üzerinden anlatalım...

• Fıtık nedir?

  Fıtık, karın içi organlarının ve dokularının karın zarı tarafından oluşturulan bir kese içinde karın duvarının farklı bölgelerinde yırtık, delik ya da zayıf bölgelerden     dışarı doğru çıkıp deri altında belirginleşmesidir.

• Kaç çeşit fıtık vardır?

Fıtıkları başlıca; inguinal herni(kasık fıtığı), femoral herni, umblikal herni(göbek fıtığı), insizyonel herni(eski operasyon izlerinden olan fıtıklar) olarak değerlendirirebiliriz.

• Nasıl teşhis edilir?

 Fıtığınız varsa, o bölgede daha önce olmayan bir şişlik  olarak hissedebilirsiniz. Bu şişlik ayağa kalktığınızda, ağır iş yaptığınızda, çok yürüdüğünüzde ve      ıkındığınızda belirginleşebilir. Ancak henüz başlangıç aşamasında , şişlik oluşmadan önceki dönemde o bölgede rahatsızlık hissi olabilir. Bu durumda o      bölgenin USG ile değerlendirilmesi gerekebilir. Sporcu fıtıklarında MR  ve daha önceki operasyonlara sekonder gelişen insizyonel hernilerde de fıtık içeriğini  değerlendirmek için bazen USG ya da BT istenebilir. 

• Nasıl tedavi edilir?

  Karın duvarı fıtıklarının tek tedavi seçeneği ameliyattır!. ilaç ya da egzersiz ile düzeltilemez!! Kasık bağı ile düzeltilemez!!

• Ameliyat olmazsam ne olur?

Şunları akılda tutmamız lazım;  Hiçbir karın duvarı fıtığının kendiliğinden iyileşmesi mümkün değildir.  Fıtıkların zamanla büyüme olasılığı yüksektir. Erkeklerin kasık fıtıkları skrotuma (torbaya) inebilir.  Fıtığınız zamanla şiddetli ağrıya ve fiziksel aktivite kısıtlığına neden olabilir.  Komplikasyon gelişme riski mevcuttur (boğulmuş fıtık). Geciktirilen fıtıkların tedavisi ve ameliyat sonrası dönemi daha zor olabileceği gibi, beklemenin ameliyatın uzun dönem sonuçlarını olumsuz etkilemesi gibi olumsuz bir durum da söz konusu olabilir. Bugün için genel kanı ve öneri; bir kez fıtık tanısı almışsanız fıtığınızı en kısa sürede tedavi ettirmenizdir. Bununla birlikte, erkeklerde fazla şikâyete neden olmayan bazı küçük fıtıkların, fıtığa bağlı yakınmalar artıncaya kadar süre hiçbir soruna yol açmadan durabildiklerini gösteren bazı bilimsel çalışmalar da mevcuttur. Bu çalışmalara göre:Ameliyat yapılmadan beklenen fıtıklarda ameliyat zorunluluğu ortaya çıkma olasılığı 5 yılda %54, 7 yılda %72’dir.Bu vakalarda ameliyat için en önemi neden ağrıdır.Fıtığın boğulma riski yıllık %3 kadardır.

• Ameliyat seçenekleri nelerdir?

Tüm fıtık çeşitleri (kasık, umblikal ,femoral, kesi yeri fıtığı) açık ya da laparoskopik (kapalı)  yöntemle ameliyat edilebilir. Klasik açık cerahide fıtık onarılıp üzerine mesh(yama) konur. Bu ameliyat Licteinstein operasyonu adı ile bilinir ve en sık yapılan kasık fıtığı ameliyat tekniğidir. Genel anestezi ya da spinal(belden uyuşturma) anestezi ile yapılabilir. Laparoskopik ameliyatta ise 3 adet 5 mm lik cilt kesisinden girilen aletler yardımı ile karın içine girilip fıtık karın içinden onarılır ve yama içeriden konur. Genel anestezi ile olur. 

• Laparoskopik ameliyatın avantajları nelerdir?

 Laparoskopik ameliyattan sonra yara iziniz ve ağrınız daha az olur. Bu fark özellikle 2 taraflı fıtığı olanlarda çok daha belirgindir. Ayrıca, daha önce klasik fıtık operasyonu olmuş ve tekrar etmiş olan hastalarda aynı yerden girip onarım yapmak zor olduğundan , bu vakalarda da laparoskopik ameliyat avantajlıdır. 

• Lokal anestezi ile fıtık ameliyatı olabilirmiyim?

 Lokal anestezi, özel ilaçların operasyon bölgesine enjekte edilerek o bölgeni uyuşturulması ile küçük cerrahi müdahelelerin yapılmasıdır. Spinal ya da genel anestezi istemeyen hastalara da, eğer fıtık küçük ise yapılabilir. Ayrıca, sistemik yandaş rahatsızlıkları sebebi ile anestezi alamayacak olan hastaların fıtık operasyonları da lokal anestezi ile yapılabilir.

• Fıtık ameliyatının riskleri nelerdir?

 Ameliyat öncesi preop tetkikler yapılarak ve gerekli önlemler alınarak ameliyata girildiğinde risk çok çok düşüktür. Olabilecek komplikasyonlar, kanama, yara yeri enfeksiyonu, kronik ağrı, fıtık nüksü olarak sıralanabilir. Boğulmuş fıtık gibi acil operasyonlarda risk artar. Yine 65 yaş üstü risk artar. 65 yaş üstünde boğulmuş fıtık operasyonunda risk %5'e kadar çıkabilir.